Συναντώντας τη Bόρεια Λέσβο και τον φημησμενο Μολυβο η αλλιως Μηθυμνα

Ο Μόλυβος ή Μήθυμνα αποτελεί χωρίς υπερβολές ένα από τα ωραιότερα χωριά της Ελλάδος, που κυριολεκτικά κόβει την ανάσα του επισκέπτη, καθώς στέκεται ριζωμένο στο βράχο, με το βυζαντινό κάστρο να στεφανώνει την κορυφή του, εποπτεύοντας από ψηλά τον τόπο που γέννησε τον κιθαρωδό Αρίωνα και τον ποιητή Αργύρη Εφταλιώτη, στα σύγχρονα χρόνια, αλλά φιλοξένησε και τον λογοτέχνη Ηλία Βενέζη, επιβεβαιώνοντας τη φήμη του ως χώρου έμπνευσης για ποιητές, λογοτέχνες και καλλιτέχνες. Η αρχιτεκτονική δομή του προκαλεί θαυμασμό, πράγμα απόλυτα δικαιολογημένο αν σκεφτεί κανείς ότι πρόκειται για έναν εξ ολοκλήρου διατηρητέο και παραδοσιακό οικισμό, που διατηρεί την εικόνα του ανέγγιχτη σε μια εποχή που τα πάντα αλλάζουν. Τα σπίτια έχουν κεραμοσκεπές και εμφανή λιθοδομή, όπου διακρίνεται η άφθονη ντόπια πέτρα. Περπατώντας στα στενά, λιθόστρωτα δρομάκια, νομίζεις ότι βρίσκεσαι σε μια άλλη εποχή, μακρινή και ονειρεμένη, γεγονός καθόλου τυχαίο, αφού θεωρείται από τους καλύτερα διατηρημένους μεσαιωνικούς οικισμούς της Μεσογείου. Εδώ συνυπάρχουν παλιά πέτρινα σπίτια με αξιόλογες εκκλησίες, καθώς και οθωμανικές βρύσες με σημαντικά αρχοντικά του 18ου αι. όπως του Γιαννάκου και του Κράλλη, που τώρα ανήκει στη Σχολή Καλών Τεχνών. Αξιοθέατα αποτελούν επίσης η Αρχαιολογική Συλλογή -με ευρήματα από την αρχαία Μήθυμνα έως τους Ρωμαϊκούς χρόνους- και η Δημόσια Βιβλιοθήκη, που στεγάζονται στο Δημαρχείο, καθώς και η Δημοτική Πινακοθήκη. Η ιστορία του Μολύβου μετριέται σε χιλιάδες χρόνια, αφού υπάρχουν ευρήματα που ανάγονται στην Εποχή του Χαλκού, ενώ υπήρξε, επίσης, μια από τις σημαντικότερες αρχαίες πόλεις του νησιού.

Η υπέροχη παραλία της Εφταλούς (ανατολικά του Μολύβου) με τα τουριστικά καταλύματα και τις ιαματικές πηγές.Το Τούρκικο Λουτρό του Μολύβου ή Χαμάμ είναι από τα σημαντικότερα του νησιού λόγω των μεγάλων του διαστάσεων και της επιμελημένης διακόσμησης. Βρίσκεται στο κέντρο του σημερινού οικισμού, κοντά στο çarşı cami ή Μεγάλο Τζαμί, είναι λιθόκτιστο και οι σημερινοί σοβάδες οφείλονται σε ανακαίνιση κατά τη δεκαετία του 1960. Από τη μαρμάρινη είσοδο οδηγούμαστε σ’ έναν μαρμάρινο προθάλαμο κάτω από έναν διάτρητο θόλο κι από εκεί σ’ ένα εντυπωσιακό κυκλικό λουτρό με μια σειρά μεμονωμένους λουτήρες από μάρμαρο κάτω από έναν επίσης διάτρητο θόλο.

Παμε να κάνουμε μια βουτιά στα δροσερά νερά της Ανάξου, με την πλατιά αμμώδη παραλία της.

Η Συκαμιά (συκαμινέα=μουριά), είναι χτισμένη στη βόρεια πλευρά του όρους Λεπέτυμνος, απ' όπου αγναντεύει το πέλαγος, ενώ το γραφικό ψαροχώρι που αποτελεί επίνειό της, η Σκάλα Συκαμιάς, αποτελεί πατρίδα του Στρατή Μυριβήλη, με την Παναγία τη Γοργόνα πάνω στο βράχο, να αποτελεί εμβληματικό τοπόσημο της περιοχής και συγχρόνως προστάτιδα των κατοίκων.

Οι τουριστικοί οδηγοί λένε πως τα θαύματα που επιτελεί η χάρη του είναι συγκλονιστικά. Ειδοποίησε και προστάτεψε την περιοχή από επόμενη επιδρομή Σαρακηνών, ενώ το χτίσιμο του σημερινού ναού το 1879, άρχισε και τελείωσε με θαύμα. Αρχικά, σκέπαζε τα θεμέλια με χώμα και μετέφερε τα εργαλεία των χτιστών εκεί όπου βρίσκονταν ο παλιός ναός, δείχνοντας έτσι τη θέση όπου ήθελε να ανοικοδομηθεί ο νέος ναός του, ενώ στο τέλος χορήγησε τα χρήματα που απαιτούνταν για την ολοκλήρωσή του. Κάθε τόσο τα μάτια του αρχαγγέλου βουρκώνουν ή το πρόσωπο του ιδρώνει και οι χριστιανοί σκουπίζουν με βαμβάκι. Εμφανιζόταν τακτικά επί Τουρκοκρατίας και τον σεβόταν ιδιαίτερα οι Τούρκοι για τα πολλαπλά του θαύματα. Φορούσε σιδερένια παπούτσια και έτρεχε παντού να προστατεύσει τους χριστιανούς. Δεν είναι σύμπτωση ότι η Μυτιλήνη απελευθερώθηκε από τους Τούρκους την 8η Νοεμβρίου 1912, ανήμερα της γιορτής του. 'Έξω από το μοναστήρι, στο προαύλιο μιας εκκλησίας, δίπλα στα κοιμητήρια, ρέει το αγίασμα του Ταξιάρχη. Δίπλα στη μονή υπάρχει αναψυκτήριο με τραπεζάκια στη σκιά των δέντρων και σπεσιαλιτέ τους λουκουμάδες με ντόπιο μέλι που πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσει κανείς!

Η νύχτα κατεβαίνει σιγά- σιγά από τα γύρω βουνά, απλώνοντας τα πέπλα της πάνω από την παραμυθένια καστροπολιτεία. Τα φώτα ανάβουν, καφετέριες και νυχτερινά κέντρα διασκέδασης κάνουν την εμφάνισή τους, προ(σ)καλώντας ντόπιους και επισκέπτες απ' όλο το νησί, να έρθουν εδώ για ξέφρενο γλέντι μέχρι πρωίας, κάτω από το υπέροχα φωτισμένο μεσαιωνικό Κάστρο. Κι αν επιθυμείτε πιο ήπιες καταστάσεις, δεν έχετε παρά να κατευθυνθείτε προς το γραφικό λιμανάκι, στην άκρη του οικισμού. Στα ταβερνάκια, που στρώνουν τραπέζια δίπλα στις κουπαστές των καϊκιών, θα γευθείτε θεϊκούς μεζέδες και γλυκόπιοτο, ντόπιο ούζο, έτσι, για να έχετε μια πλήρη εικόνα από το μοναδικό αυτό τόπο. Η υπέροχη παραλία της Εφταλούς (ανατολικά του Μολύβου) με τα τουριστικά καταλύματα και τις ιαματικές πηγές, καθώς και ο ορεινός οικισμός Βαφειός (Ν.Α.) χτισμένος στις καταπράσινες πλαγιές του όρους Λεπέτυμνος, με μοναδική θέα και πολλές παραδοσιακές ταβέρνες, συμπληρώνουν ιδανικά το χάρτη μιας περιοχής, που δίκαια μπορεί να χαρακτηριστεί ως ο κυριότερος πόλος έλξης τουρισμού στο νησί της Λέσβου. Το γραφικό λιμανάκι στο άκρο του οικισμού αποτελεί ένα από τα πιο ζωντανά σημεία του Μολύβου όπου φιλοξενούνται πλήθος ταβερνάκια με ψαρομεζέδες και τοπικά εδέσματα. Το κάστρο-σύμβολο του Μολύβου χτίστηκε πιθανότατα μετά τα μέσα του 13ου αιώνα, ανακαινίστηκε το 1373 από τον Γενοβέζο Φραγκίσκο Γατελούζο, ενώ μεταγενέστερες προσθήκες και επισκευές επί οθωμανικής κυριαρχίας, αλλά και πιο σύγχρονες επεμβάσεις, δύσκολα διακρίνονται, καθώς έχουν χρησιμοποιηθεί τα ίδια οικοδομικά υλικά. Στο λόφο του Κάστρου βρισκόταν η ακρόπολη της αρχαίας πόλης, τουλάχιστον από τον 5ο αι. π.Χ., της οποίας έχουν εντοπιστεί υπολείμματα κάτω από δύο πύργους. Το κάστρο-σύμβολο του Μολύβου χτίστηκε πιθανότατα μετά τα μέσα του 13ου αιώνα, ανακαινίστηκε το 1373 από τον Γενοβέζο Φραγκίσκο Γατελούζο, ενώ μεταγενέστερες προσθήκες και επισκευές επί οθωμανικής κυριαρχίας, αλλά και πιο σύγχρονες επεμβάσεις, δύσκολα διακρίνονται, καθώς έχουν χρησιμοποιηθεί τα ίδια οικοδομικά υλικά. Στο λόφο του Κάστρου βρισκόταν η ακρόπολη της αρχαίας πόλης, τουλάχιστον από τον 5ο αι. π.Χ., της οποίας έχουν εντοπιστεί υπολείμματα κάτω από δύο πύργους.

Ο οικισμός της Πέτρας, νότια του Μολύβου, οφείλει το όνομά του στο βράχο της Παναγίας, που δεσπόζει σαν μετεωρίτης στα μέσα του οικισμού και της μεγάλης αμμουδερής παραλίας και η θέα του μας εντυπωσιάζει, καθώς κατηφορίζουμε προς την Πέτρα προερχόμενοι από την περιοχή της Καλλονής. Η σιλουέτα του βράχου διαγράφεται στο γαλάζιο φόντο του πελάγους παρέα με τις φιγούρες των δυο νησίδων, που στολίζουν τον κόλπο του χωριού, του Αγίου Γεωργίου και της Ψείρας. Η παράδοση αναφέρει ότι η Πέτρα υπήρξε το αγκυροβόλιο του Αχιλλέα κατά τη διάρκεια του Τρωικού πολέμου. Σήμερα, την περιοχή επισκέπτονται μόνο ειρηνικοί «εισβολείς», που φτάνουν ως εδώ για να απολαύσουν την υπέροχη θάλασσα ή να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Γλυκοφιλούσας. Ο ναός της, που έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο, στέκεται πάνω στο βράχο-σύμβολο της Πέτρας, από το 1747. Ο ναός ανακαινίστηκε το 1840 και διαθέτει αξιόλογο ξυλόγλυπτο τέμπλο, καθώς και πολύτιμα σκεύη και αναθήματα. Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε και το αρχοντικό της Βαρελτζίδαινας. Το διώροφο κτίριο του 1742, φέρει τοιχογραφικό διάκοσμο και συνδυάζει χαρακτηριστικά της ντόπιας αρχιτεκτονικής παράδοσης με βορειοελλαδίτικα και ανατολίτικα στοιχεία. Η Πέτρα διατηρεί ατόφιο το παραδοσιακό χρώμα, που της προσδίδουν τα πετρόκτιστα σπίτια με τις κεραμιδένιες σκεπές τους, καθώς και τα γραφικά λιθόστρωτα δρομάκια. Αξίζει επίσης να θαυμάσετε το μοναδικό ηλιοβασίλεμα, από την παραλία της Πέτρας. Θα σας μείνει αλησμόνητο εξίσου, αν το παρακολουθήσετε και από το Πετρί, ένα καταπράσινο χωριουδάκι, που βρίσκεται στο λόφο πάνω από την Πέτρα και ζει σε ρυθμούς άλλων εποχών. Σε άλλες εποχές θα σας μεταφέρουν και οι χαρακτηριστικοί νερόμυλοι της Λιγώνας, ενώ η ιδιαίτερου φυσικού κάλλους διαδρομή του Κλαπάδου, θα σας γεμίσει με ξεχωριστά συναισθήματα. Πανοραμική άποψη της Πέτρας και της γύρω περιοχής από την κορυφή του βράχου της Παναγίας μια εικόνα που η ομορφιά της αποζημιώνει στο πολλαπλάσιο τον όποιο κόπο ανάβασης ως τον Ι.Ν. της Παναγίας Γλυκοφιλούσας, που στεφανώνει την κορυφή του βράχου σε ύψος 27 μέτρων και προσεγγίζεται μέσω 114 σκαλοπατιών!

Η Παναγιά η Γοργόνα, το σήμα κατατεθέν της Σκάλας Συκαμιάς η οποία αποτελεί ένα γραφικό ψαροχώρι με όμορφα ταβερνάκια, μεταξύ τους και αυτό που φιλοξενεί τη μουριά του Μυριβήλη στη σκιά της οποίας συνήθιζε να γράφει ο διάσημος συγγραφέας.

H Kωμόπολη Μανταμάδος με έντονα τα στοιχεία της παράδοσης και του θρησκευτικού αισθήματος (σε απόσταση 38 χιλ. βόρεια της Μυτιλήνης) γνωστός για το Μοναστήρι του Ταξιάρχη, για τη μεγάλη και σπουδαία παράδοσή του στην τέχνη της κεραμικής καθώς και για τα γαλακτοκομικά του προϊόντα. Το μοναστήρι το συναντάμε αφού διασχίσουμε το χωριό. Είναι πέτρινο, όμορφα διατηρημένο και δέχεται καθημερινά δεκάδες επισκέπτες. Είναι το Προσκύνημα του Ταξιάρχη ,το μοναστήρι του πολιούχου του νησιού, Αρχαγγέλου Μιχαήλ με τη θρυλική, ανάγλυφη εικόνα. Η ιστορία λέει πως γύρω στον 11ο αιώνα, Σαρακηνοί πειρατές με αρχηγό το Σιρχάν εισέβαλαν στο παλιό μοναστήρι των Ταξιαρχών και έσφαξαν όλους τους μοναχούς πλην ενός. Ο δόκιμος Γαβριήλ, τα λείψανα του οποίου σώζονται στη μονή, βρισκόταν στο ιερό και σκαρφάλωσε στη στέγη του ναού. Οι πειρατές τον ακολούθησαν. Τότε όμως ακούστηκε μια δυνατή βουή και η σκεπή μετατράπηκε θαυματουργικά σε φουρτουνιασμένο πέλαγος. Πάνω στ' αφρισμένα κύματα ένας πελώριος Στρατιώτης, με σπάθα που έβγαζε φωτιές, όρμησε εναντίον τους. Εκείνοι έφυγαν πανικόβλητοι κι αργότερα βρέθηκαν νεκροί, πληγμένοι από τον Αρχάγγελο. Ο μοναχός, συγκλονισμένος από το θαύμα και την όψη του Αρχαγγέλου, όταν συνήλθε, επιθύμησε να τη ζωγραφίσει. Αμέσως, σαν να φωτίστηκε από τον Ταξιάρχη, πήρε ένα σφουγγάρι, μάζεψε μ' αυτό ευλαβικά το αίμα των μοναχών σε μια λεκάνη, το ανακάτεψε με ασπρόχωμα και άρχισε να πλάθει το πρόσωπό του όπως το είχε δει στη σκεπή του ναού. Μάλιστα, αφού ολοκλήρωσε το πρόσωπό του, επειδή ο πηλός τελείωνε, έφτιαξε το υπόλοιπο σώμα του παιδικά, πολύ μικρό, κάτι που φαίνεται μόνο αν ανοιχτεί το κουβούκλιο.